Pod koniec maja ustawodawcy w Czechach zatwierdzili historyczny środek, który zalegalizowałby uprawę, posiadanie i używanie konopi indyjskich przez osoby dorosłe. Ustawa ma wejść w życie 1 stycznia 2026 roku.
„Po ponad dwóch latach intensywnej (i w większości dobrowolnej) pracy, mam ogromną przyjemność ogłosić, że nam się udało! Zakaz konopi indyjskich właśnie doznał największego ciosu od 70 lat w Europie Środkowej, a Republika Czeska stanie się trzecim krajem w Europie, po Niemczech i Malcie, w którym dorośli powyżej 21 roku życia mogą legalnie uprawiać, zbierać, suszyć, przetwarzać i przechowywać własną marihuanę” – stwierdził wówczas wieloletni czeski zwolennik konopi indyjskich Lukas Hurt.
Zatwierdzony środek pozwoli dorosłym Czechom na uprawę do trzech roślin w ich prywatnych domach. Zezwala również dorosłym na posiadanie do 100 gramów suszu konopi indyjskich. Część środków obejmuje również obniżenie kar za działalność związaną z konopiami indyjskimi obejmującą większe ilości niż te, które będą dozwolone do użytku osobistego. Dla celów kontekstowych, poniżej przedstawiono porównanie czeskiego modelu legalizacji z modelami obowiązującymi w innych jurysdykcjach.
Urugwaj
Pierwszym krajem, który kiedykolwiek przyjął krajowy środek legalizacji marihuany dla dorosłych był Urugwaj w 2013 roku. W Urugwaju, dorosłe gospodarstwa domowe mogą uprawiać do 6 roślin. Dodatkowo, dorośli mogą posiadać do „40 gramów miesięcznie”. Podobnie jak w przypadku wszystkich limitów posiadania, które opierają się na określonych ramach czasowych, egzekwowanie przepisów jest bardzo trudne. Jednak w bezpośrednim porównaniu, czeski model nie jest tak dobry jak urugwajski, jeśli chodzi o uprawę, ale jest lepszy, jeśli chodzi o posiadanie osobiste.
Niestety, obecne umowy Unii Europejskiej nie pozwalają krajom członkowskim na wdrożenie ogólnokrajowego systemu handlu marihuaną rekreacyjną, w tym w Czechach. Pod tym względem model urugwajski jest lepszy, ponieważ dorośli mogą dokonywać legalnych zakupów marihuany rekreacyjnej za pośrednictwem urugwajskich aptek. Dorośli w Urugwaju mają również możliwość dołączenia do stowarzyszenia zajmującego się niekomercyjną uprawą, co nie jest możliwe w obecnym modelu Czech.
Kanada
Kanada stała się drugim krajem, który zalegalizował konopie indyjskie dla dorosłych na poziomie krajowym w 2018 roku i jest obecnie domem dla najbardziej solidnych swobód w zakresie konopi indyjskich dla dorosłych ze wszystkich obecnie zalegalizowanych krajów. Dorosłe gospodarstwa domowe w Kanadzie mogą uprawiać do czterech roślin konopi indyjskich, chociaż niektóre lokalne jurysdykcje nadal zabraniają domowej uprawy. Limit legalnego posiadania w Kanadzie wynosi 30 gramów suszu kwiatowego, ale istnieją również określone limity dla innych form marihuany. Mając to na uwadze, limit uprawy w Kanadzie jest nieco lepszy niż w Czechach, ale gorszy po stronie posiadania.
Opcje handlowe dla dorosłych konsumentów konopi indyjskich w Kanadzie są najlepsze na świecie, a konsumenci mogą dokonywać zakupów w sklepach stacjonarnych, a także zamawiać produkty z konopi indyjskich za pośrednictwem poczty. Jak wspomniano wcześniej, handel konopiami indyjskimi dla dorosłych nie jest dozwolony w ramach czeskiego modelu legalizacji.
Malta
Malta stała się trzecim krajem, który przyjął krajowy środek legalizacyjny i pierwszym krajem europejskim, który to zrobił w 2021 roku. Chociaż Malta nie ma regulowanego krajowego systemu sprzedaży ze względu na umowy UE, zezwala dorosłym na dołączanie do niekomercyjnych stowarzyszeń upraw, z których mogą legalnie pozyskiwać produkty z konopi indyjskich. Ten element maltańskiego modelu legalizacji jest lepszy niż to, co jest obecnie realizowane w Czechach.
Limit uprawy na Malcie wynosi cztery rośliny, podobnie jak w Kanadzie, i o jedną roślinę więcej w porównaniu z modelem czeskim. Jednak limit posiadania na Malcie wynosi tylko połowę (50 gramów) limitu posiadania, który ma być dozwolony w Czechach. Warto również zauważyć, że na Malcie, a także w Urugwaju i Kanadzie, wiek uprawniający do posiadania konopi indyjskich wynosi 18 lat, w porównaniu do oczekiwanego wieku 21 lat w Czechach. Niektóre lokalne jurysdykcje w Kanadzie przewidują wiek 19 lat, ale limit federalny wynosi 18 lat.
Luksemburg
W 2023 r. ustawodawcy w Luksemburgu zatwierdzili krajowy środek legalizacji marihuany dla dorosłych. Jednakże, chociaż środek ten zezwala dorosłym gospodarstwom domowym na uprawę do 4 roślin w ich prywatnych domach, dorośli mogą posiadać tylko do trzech gramów konopi indyjskich. Niektóre osobiste działania związane z konopiami indyjskimi mogą również skutkować grzywną w Luksemburgu. W związku z tym, model luksemburski jest najbardziej niedoskonałym ze wszystkich obowiązujących obecnie krajowych modeli legalizacji.
Niemcy
W kwietniu 2024 r. ustawodawcy w Niemczech zatwierdzili to, co jest powszechnie uważane za najważniejszy jak dotąd krajowy środek legalizacji konopi indyjskich dla dorosłych, przynajmniej z perspektywy geopolitycznej. Niemcy są najbardziej zaludnionym krajem w Unii Europejskiej i międzynarodowym liderem, jeśli chodzi o gospodarkę i przemysł. Znaczenie niemieckiej legalizacji dla szerszej europejskiej i globalnej branży konopi indyjskich było głównym obszarem zainteresowania podczas niedawnej Międzynarodowej Konferencji Cannabis Business w Berlinie.
Niemiecki model legalizacji zezwala dorosłym gospodarstwom domowym na uprawę do trzech roślin w ich prywatnych domach, a dorosłym na posiadanie do 50 gramów w miejscach prywatnych i 25 gramów w miejscach publicznych. Niemiecki model legalizacji zezwala również na niekomercyjne stowarzyszenia upraw i ewentualnie regionalne testy pilotażowe handlu dla dorosłych, z których żaden nie jest obecnie planowany w Czechach. Limit upraw w Czechach jest taki sam jak w Niemczech, jednak limit posiadania w Czechach jest dwukrotnie wyższy niż w Niemczech.
Republika Południowej Afryki
Krajowa legalizacja marihuany dla dorosłych została zatwierdzona również w Republice Południowej Afryki w 2024 r., co czyni ją pierwszym krajem na kontynencie afrykańskim, który przyjął zmianę polityki publicznej. Osobiste swobody związane z konopiami indyjskimi przyznane dorosłym w RPA są znaczne. Krajowy limit uprawy wynosi 4 rośliny na osobę dorosłą lub do 8 roślin na gospodarstwo domowe.
Ponadto, dorośli w RPA mogą obecnie posiadać do 100 gramów suszu konopi indyjskich poza domem oraz do 600 gramów suszu konopi indyjskich na osobę lub 1200 gramów na gospodarstwo domowe. Oczekuje się, że w przyszłości w RPA powstaną ramy legalnego handlu rekreacyjnego, ale jak dotąd nie zostały one zmaterializowane.