Prowadzony przez Południowoafrykańską Komisję Praw Człowieka (SAHRC) Okrągły Stół Rasta w Gauteng poczynił niewielkie postępy w zapewnieniu zobowiązania organów ścigania do zaprzestania aresztowań związanych z konopiami indyjskimi. Podczas gdy przedstawiciele policji zgodzili się wdrożyć szkolenia z wrażliwości dla funkcjonariuszy, utrzymali oni swoje prawo do przeprowadzania rewizji i konfiskat, frustrując przywódców rastafarian, którzy postrzegali dyskusje jako zwykłe formalności.
Rastafarianie wychodzą z negocjacji z pustymi rękami
Spotkanie, które odbyło się w Boksburgu, Gauteng, miało na celu zajęcie się skargami społeczności Rastafarian dotyczącymi aresztowań związanych z konopiami indyjskimi. Pomimo licznych zeznań podkreślających rzekome nadużycia policji, przedstawiciele południowoafrykańskiej policji (SAPS) i krajowego organu ścigania (NPA) odmówili zobowiązania się do zaprzestania takich działań.
SAHRC zainicjowała dyskusje w następstwie narastających skarg ze strony społeczności rastafariańskich w całym kraju, argumentując, że częste aresztowania konopi indyjskich stanowiły systemowe naruszenie praw konstytucyjnych. W styczniu 2025 r. raport SAHRC oficjalnie uznał społeczność Rastafari za Obszar Centralny Równości (EFA), sugerując, że zasługują oni na dostosowane do ich potrzeb względy prawne.
Dowody systematycznego nękania przedstawione policji
Podczas Okrągłego Stołu wielu mówców ze społeczności Rastafari szczegółowo opisało osobiste doświadczenia związane z nękaniem przez policję. Raporty wskazywały, że do 75% aresztowań związanych z konopiami indyjskimi nigdy nie było ściganych, co sugeruje, że organy ścigania wykorzystywały te aresztowania do wypełnienia limitów, a nie do utrzymania sprawiedliwości.
Brygadier SS Ngele z głównej siedziby SAPS w Pretorii przyznał, że przepisy dotyczące konopi indyjskich są niejednoznaczne, co pozostawia funkcjonariuszom znaczną swobodę w dokonywaniu aresztowań. Chociaż przyznał, że niektórzy funkcjonariusze potrzebują szkolenia w zakresie wrażliwości, podkreślił, że policja jest prawnie zobowiązana do działania na podstawie informacji dotyczących przestępstw z wykazu A lub potencjalnych zagrożeń dla bezpieczeństwa publicznego.
NPA przyznało również, że oskarżenia związane z konopiami indyjskimi były rzadkie, ponieważ większość spraw opierała się w dużej mierze na poszlakach. Wywołało to pytania o konieczność ciągłych aresztowań.
Gareth Prince: Rządowi brakuje prawdziwego zaangażowania
Po spotkaniu przewodniczący SA Cannabis Development Council, Gareth Prince, wyraził sceptycyzm co do intencji rządu. Chociaż z zadowoleniem przyjął zaangażowanie organów ścigania, odrzucił ich udział jako „dekorację okien” mającą na celu usprawiedliwienie wątpliwego postępowania wobec społeczności rastafarian.
Prince skrytykował nieobecność w dyskusjach kluczowych podmiotów rządowych, takich jak Departament Handlu, Przemysłu i Konkurencji (DTIC). Ubolewał również nad brakiem konsultacji ze społecznością rastafarian w sprawie komercyjnych regulacji dotyczących konopi indyjskich. Według Prince’a, wzmocnienie pozycji rolników uprawiających rodzime odmiany konopi indyjskich mogłoby znacząco przyczynić się do zrównoważonego wzrostu gospodarczego w RPA, jednak nadal brakuje wsparcia ze strony rządu.
Ponadto skrytykował brak odpowiedzi ze strony państwa na propozycje projektów kierowanych przez społeczność, takich jak inicjatywa dotycząca biopaliw zgłoszona do DTIC.
Ustawa o konopiach indyjskich do celów prywatnych uznana za nieodpowiednią
Podczas Okrągłego Stołu Prince i ekspert prawny, adwokat Mandla Mkhwanazi, zidentyfikowali główne wady ustawy o konopiach indyjskich do celów prywatnych z 2024 roku. Prince określił przepisy jako „oderwane od rzeczywistości” i skrytykował brak kompleksowych konsultacji z zainteresowanymi stronami.
„Podczas opracowywania przepisów prawnych, muszą one być współzależne, wzajemnie powiązane i wzajemnie powiązane” – argumentował Prince, wskazując, że interesariusze zostali jedynie zaproszeni do komentowania ustawy, a nie byli zaangażowani w jej rozwój. Podkreślił, że zaangażowanie rządu powinno przebiegać zgodnie z czterema podstawowymi krokami: informowanie, konsultowanie, angażowanie i przekazywanie informacji zwrotnych – z których żaden nie został prawidłowo wykonany.
Prince zauważył również, że korzystanie przez rząd z platform internetowych wyłącznie w języku angielskim w celu powiadamiania interesariuszy konopi indyjskich było praktyką wykluczającą, która nie dotarła do społeczności wiejskich.
Wezwanie do konstruktywnego dialogu, a nie batalii prawnych
Pomimo frustracji, przedstawiciele Rastafarian oświadczyli, że nie planują kwestionować ustawy o konopiach indyjskich w sądzie. Zamiast tego podkreślili, że preferowaną drogą są negocjacje.
„Będziemy chodzić i współpracować z rządem” – zapewnił Prince, podkreślając, że działania prawne powinny pozostać ostatecznością.
Obecnie ustawa o konopiach indyjskich pozostaje w zawieszeniu, oczekując na dalsze regulacje Departamentu Sprawiedliwości, w tym przepisy dotyczące limitów upraw domowych i usuwania karalności związanej z przestępstwami związanymi z konopiami indyjskimi.
SAHRC przyznała, że podczas obrad Okrągłego Stołu można było poczynić większe postępy, ale wstrzymała się z oficjalnymi komentarzami do czasu przedstawienia pełnego raportu opartego na opiniach zainteresowanych stron.
Kluczowe kwestie poruszone podczas Okrągłego Stołu Rasta
- Bezprawne aresztowania: Rastafarianie zgłaszali profilowanie, nieuzasadnione przeszukania domów i inwazyjne rewizje ciała.
- Ramy regulacyjne: Zaapelowano, aby konstytucja służyła jako zasada przewodnia w przepisach dotyczących konopi indyjskich.
- Komercjalizacja: Zwolennicy podkreślali znaczenie włączenia rdzennych systemów wiedzy (IKS) do etycznej komercjalizacji konopi indyjskich.
- Prawa edukacyjne: Zgłoszono obawy dotyczące praw dzieci rastafariańskich w szkołach.
- Prawa do ziemi: Biorąc pod uwagę ich praktyki żywieniowe oparte na roślinach, rastafarianie domagali się sprawiedliwego dostępu do ziemi pod uprawę.
Podczas gdy debata na temat konopi indyjskich trwa, społeczność rastafariańska pozostaje zdeterminowana, aby dążyć do bardziej sprawiedliwego traktowania w świetle prawa, jednocześnie opowiadając się za znaczącymi reformami polityki dotyczącej konopi indyjskich w RPA.